16 februari 2021 – wat een dag voor juristen. Naast geanimeerde discussie over de staatsrechtelijke grondslag van de avondklok, kan ook de arbeidsrechtelijke kwestie rondom de bezorgers van Deliveroo niet onopgemerkt zijn gebleven. Diezelfde dag heeft het Hof Amsterdam uitspraak gedaan in een procedure tussen FNV en Deliveroo waarin de vraag voorligt of de bezorgers van Deliveroo werkzaam zijn op basis van een arbeidsovereenkomst. Het hof beantwoordt deze vraag, in navolging van Rechtbank Amsterdam, bevestigend. Deliveroo-bezorgers zijn inderdaad werknemers!

Het hof refereert expliciet aan een recente uitspraak van de Hoge Raad gewezen op 6 november 2020. In dit bondige arrest van de Hoge Raad is namelijk bepaald dat de bedoeling van partijen geen rol speelt bij de kwalificatie van een arbeidsovereenkomst. Destijds heeft HDK Advocaten hier al een blog aan gewijd met de titel  “Maar zo hebben wij het niet bedoeld!”.

De uitspraak van het hof kan worden gezien als een concreet vervolg op deze arbeidsrechtelijke thriller. Het hof herhaalt het door de Hoge Raad vastgestelde juridisch kader om de overeenkomst tussen Deliveroo en haar bezorgers te kwalificeren. Ten eerste moet de rechter – door middel van uitleg – vaststellen welke rechten en verplichtingen partijen zijn overeengekomen (de uitlegfase). Ten tweede moet de rechter, aan de hand van deze rechten en verplichtingen, beoordelen of aan de elementen ‘arbeid’, ‘loon’, ‘in dienst van’ en ‘gedurende zekere tijd’ is voldaan (de kwalificatiefase). De overeenkomst kwalificeert alleen als arbeidsovereenkomst indien aan alle vier de voorwaarden is voldaan.

Arbeid: Bij de toebedeling van de bezorging van maaltijden maakt Deliveroo gebruik van “Frank”; een algoritme. Het hof heeft zich verdiept in de werking van Frank en onderkent dat het geavanceerd systeem bezorgers (i) een grote mate van vrijheid geeft zich aan te melden wanneer zij willen werken en (ii) de mogelijkheid biedt zich te laten vervangen door een ander. Deze vrijheid en vervangingsmogelijkheid is volgens het hof echter niet onverenigbaar met het bestaan van een arbeidsovereenkomst.

Loon: In dit verband stelt het hof onder andere vast dat Deliveroo haar bezorgers betaalt per afgeleverde bestelling en daarbij de hoogte hiervan eenzijdig bepaalt. Daarnaast zorgt Deliveroo zelf voor de facturen op basis waarvan de bezorgers tweewekelijks worden uitbetaald. Al met al wijst de algehele gang van zaken naar het oordeel van het hof eerder op de aanwezigheid dan op de afwezigheid van een arbeidsovereenkomst.

In dienst van: De wijze waarop Deliveroo werkzaamheden door bezorgers laat uitoefenen duidt volgens het hof veeleer op een gezagsrelatie, dan op de afwezigheid van een gezagsrelatie. In dit kader wordt in de kern gewezen op het GPS-systeem van Frank dat Deliveroo een vergaande controlemogelijkheid geeft op de werkwijze van de bezorgers. Het hof stelt daarbij vast dat de georganiseerde werkwijze van Deliveroo invloed uitoefent op de wijze waarop de werkzaamheden concreet worden verricht. Bijvoorbeeld door het (handig) toekennen van bonussen. Ook het door Deliveroo eenzijdig vastgestelde betaalmodel duidt volgens het hof op een vergaande bemoeienis op het bezorgproces.

Gedurende zekere tijd: Indien aan de overige drie elementen ‘arbeid’, ‘loon’ en ‘in dienst van’ is voldaan wordt door rechters ook wel gemakshalve aangenomen dat aan dit vierde element is voldaan. Onderhavige uitspraak van het hof vormt hierop geen uitzondering. De arbeid is volgens het hof namelijk niet van “verwaarloosbare omvang”.

Het hof concludeert dat de vrijheid waarmee een bezorger zijn werkzaamheden kan uitvoeren “slechts” een omstandigheid is die eerder wijst op de afwezigheid dan op de aanwezigheid van een arbeidsovereenkomst. Alle overige elementen wijzen wél meer op de aanwezigheid  van een arbeidsovereenkomst dan de afwezigheid daarvan. Datzelfde geldt voor de overige omstandigheden waar het hof acht op slaat, zoals: de door Deliveroo afgesloten ongevallenverzekering, de hoogte van het loon en de mogelijke behoefte van een bezorger (ook als bijbaantje) aan arbeidsrechtelijke bescherming.

Slecht nieuws dus voor Deliveroo. Met een arbeidsovereenkomst op zak maakt een Deliveroo-bezorger nu aanspraak op (vergaande) arbeidsrechtelijke bescherming. Hierbij kan worden gedacht aan de wettelijke ontslagbescherming, recht op vakantiedagen en loondoorbetaling bij ziekte.

Werkt uw onderneming ook met zelfstandigen? Wees er dan op bedacht de wederzijdse rechten en plichten nauwkeurig vast te leggen en hieraan ook feitelijk uitvoering te geven. Vragen? HDK Advocaten helpt u graag!